Dłuto proste

Dłuto proste – co to jest?

Dłuto proste to narzędzie ręczne lub maszynowe stosowane w obróbce drewna, przeznaczone do wykonywania gniazd, wgłębień oraz innych rodzajów obróbki wiórkowej. Narzędzie to charakteryzuje się prostą konstrukcją z jedną lub dwiema krawędziami tnącymi, które umożliwiają precyzyjne usuwanie materiału z obrabianego elementu. W zależności od liczby krawędzi roboczych wyróżnia się dłuta jednostronne oraz dwustronne, które różnią się budową i przeznaczeniem. Dłuta proste znajdują szerokie zastosowanie zarówno w tradycyjnym rzemiośle stolarskim, jak i we współczesnej produkcji meblarskiej, gdzie wykorzystywane są w połączeniu z maszynami wiertarskimi i frezarskimi. Narzędzia te umożliwiają wykonywanie połączeń ciesielskich, otworów montażowych oraz innych elementów konstrukcyjnych wymagających dokładnego wykrawania drewna.

Parametry techniczne i budowa dłut prostych

Dłuta jednostronne posiadają jedną krawędź tnącą i charakteryzują się szerokością roboczą mieszczącą się zazwyczaj w przedziale od 6 do 30 milimetrów. Wymiar ten stanowi podstawowy parametr określający możliwości zastosowania narzędzia do obróbki gniazd o różnych rozmiarach. Dłuta dwustronne wyposażone są w dwie równoległe krawędzie tnące, których szerokość oraz wzajemna odległość determinują wymiary wykrawanego gniazda. Konstrukcja ta pozwala na jednoczesne formowanie boków otworu, co przyspiesza proces obróbki i zapewnia równoległość ścianek. Długość dłut prostych nie przekracza zwykle 200 milimetrów, co zapewnia odpowiednią sztywność narzędzia podczas pracy i umożliwia precyzyjną kontrolę nad procesem skrawania. Charakterystyczną cechą konstrukcyjną dłut jest nieznaczna zbieżność ich powierzchni bocznych w kierunku trzpienia lub chwytu, która ma istotne znaczenie funkcjonalne podczas eksploatacji narzędzia.

Zasada działania i zastosowanie dłut prostych

Zbieżność ścian bocznych dłut prostych zaprojektowana jest w celu zmniejszenia tarcia między narzędziem a drewnem podczas jego zagłębiania się w materiał. Rozwiązanie to ułatwia pracę i redukuje opory ruchu, co przekłada się na mniejsze zużycie energii oraz poprawę jakości obróbki. Dłuta proste wykorzystywane są przede wszystkim do wykonywania gniazd pod wpusty, czopy oraz inne elementy złączy stolarskich, które wymagają precyzyjnego dopasowania. W pracy ręcznej dłuto napędzane jest siłą operatora przy użyciu młotka stolarskiego, natomiast w obróbce maszynowej narzędzie mocowane jest w uchwycie wiertarki lub frezarki i porusza się automatycznie. Zastosowanie dłut dwustronnych szczególnie sprawdza się przy wykonywaniu gniazd prostokątnych o ściśle określonych wymiarach, gdzie wymagana jest równoległość przeciwległych ścian. Narzędzia te znajdują również zastosowanie w naprawach stolarskich oraz przy renowacji zabytkowych mebli, gdzie niezbędne jest odtworzenie tradycyjnych połączeń konstrukcyjnych wykonanych bez użycia nowoczesnych łączników metalowych.